Hội chứng ruột kích thích (IBS)

@http://digestive.niddk.nih.gov
1nguoiviet chuyễn ngữ


hội chứng ruột kích thích (IBS) là gì?

Hội chứng ruột kích thích * (IBS) là một "hội chứng", nghĩa là một nhóm các triệu chứng. Các triệu chứng phổ biến nhất của IBS là đau bụng hay khó chịu thường xuyên  như chuột rút, đầy hơi, tiêu chảy, và / hoặc táo bón. IBS ảnh hưởng đến đại tràng, là một phần của đường tiêu hóa , nơi lưu trử phân.IBS không phải là bệnh. Đó là một rối loạn chức năng, có nghĩa là ruột không làm việc, hay không làm đúng chức năng chính xác.

Illustration of a bowel.


nguyên nhân 


Không chắc chắn IBS nguyên nhân gì. Các dây thần kinh và cơ  trong ruột thêm nhạy cảm ở những người bị IBS. Cơ  có thể co thắt quá nhiều khi ăn. Những cơn co thắt có thể gây ra chuột rút và tiêu chảy trong khi hoặc ngay sau bữa ăn. Hoặc các dây thần kinh có thể phản ứng khi ruột giản, gây ra chuột rút hay đau đớn.

Man finished eating.



IBS có thể gây đau. Nhưng nó không gây nguy hiểm đại tràng hoặc các bộ phận khác của hệ thống tiêu hóa. IBS không dẫn đến các vấn đề sức khỏe khác.

các triệu chứng của IBS 

Các triệu chứng chính của IBS là:

bụng đau hoặc khó chịu ở bụng, thường thuyên giảm sau khi đi tiêu.

tiêu chảy mãn tính, táo bón, hoặc kết hợp cả hai

Các triệu chứng khác là

chất nhầy màu trắng trong phân

Chướng bụng

cảm giác không hoàn thành đi tiêu

Phụ nữ với IBS thường có các triệu chứng nhiều hơn trong thời kỳ kinh nguyệt của họ.

Woman writing.


 
chẩn đoán 


Doctor and Patient.


Các xét nghiệm y tế cho IBS

Ngoài việc khám tổng quát và xét nghiệm máu, các xét nghiệm sau đây có thể được thực hiện để chẩn đoán IBS:

Chụp đại tràn cản quang. Thử nghiệm này sử dụng x quang để chẩn đoán các vấn đề trong ruột giàTrước khi chụp tia x,  đưa Bari vào ruột già  thông qua hậu môn,. Bari là một chất lỏng dày àm cho đường ruột  hiển thị tốt hơn trên X ray .

Nội soi. đưa một ống mỏng dài, được gọi là một colonoscope, vào hậu môn và vào ruột già. ống có một ống kính ánh sáng và nhỏ trên cùng. Có thể xem bên trong ruột già trên một màn hình truyền hình lớn. Trong một số trường hợp, một ống ngắn hơn, được gọi là một sigmoidoscope linh hoạt, được sử dụng để xem xét phần thấp hơn của ruột kết.


điều trị

IBS không thể chữa dứt bệnh, nhưng  có thể làm những điều để làm giảm triệu chứng. 
thay đổi chế độ ăn uống 

sử dụng thuốc

giảm căng thẳng

Có thể phải thử một vài điều để xem tốt nhất chức năng làm việc của ruột, giúp  tìm thấy những kế hoạch điều trị đúng.

Woman eating.



Thay đổi chế độ ăn uống

Một số thức ăn và thức uống làm cho IBS tồi tệ hơn.

Thực phẩm và đồ uống có thể gây ra hoặc làm trầm trọng thêm các triệu chứng bao gồm

mỡ thực phẩm, giống như khoai tây chiên

sản phẩm sữa, giống như phô mai hoặc kem

sôcôla

rượu

đồ uống có caffein như cà phê và một số nước sô-đa

đồ uống có ga, như soda

Những thực phẩm này có thể làm cho IBS tồi tệ hơn.


Coffee, french fries, and ice cream sundae.


Để tìm ra các loại thực phẩm là một vấn đề, hãy theo dõi 


những gì bạn ăn trong ngày

những gì bạn có triệu chứng

khi triệu chứng xảy ra

những loại thực phẩm luôn luôn làm cho cảm thấy bị bệnh

Woman making list.


Hãy ghi chú xem có loại thực phẩm nào đó gây ra các triệu chứng  hoặc làm cho tồi tệ hơn. Nếu vậy, nên tránh ăn những thực phẩm hoặc ăn ít .

Một số loại thực phẩm làm cho IBS tốt hơn.

Chất xơ có thể làm giảm táo bón  bởi vì nó làm cho phân mềm và dễ dàng hơn để vượt qua. 


Tuy nhiên, một số người bị IBS có dây thần kinh nhạy cảm có thể cảm thấy khó chịu hơn một chút ở bụng sau khi thêm chất xơ vào chế độ ăn của họ. Chất xơ được tìm thấy trong thực phẩm như bánh mì, ngũ cốc, đậu, trái cây và rau quả.

Ví dụ về các thực phẩm có chất xơ bao gồm

Trái cây Rau Bánh mì, ngũ cốc và đậu

táo

bông cải xanh 

bắp cải

cà rốt

hạt đậu Hà Lan 

đậu lima

bánh mì ( Whole Grian)

ngũ cốc 

Thêm thực phẩm có chất xơ vào chế độ ăn  một chút . Quá nhiều chất xơ cùng một lúc có thể gây ra đầy hơi, có thể gây ra triệu chứng ở người bị IBS.

Có thể dùng thuốc chứa chất sợi hoặc uống nước pha với một loại bột nhiều chất xơ đặc biệt.

Woman drinking a water-fiber mixture.



Ăn bữa ăn nhỏ.

bữa ăn lớn có thể gây ra chuột rút và tiêu chảy ở những người bị IBS. hãy thử ăn bốn hoặc năm bữa ăn nhỏ một ngày thay vì thường xuyên ít bữa ăn lớn.

Man eating less.



Thuốc

Thuốc để giúp đỡ giảm các triệu chứng.

Thuốc nhuận tràng điều trị táo bón. 




Thuốc chống co thắt cơ trơn kiểm soát co thắt trong ruột kết và giúp giảm đau bụng.


Thuốc chống trầm cảm, ngay cả ở liều thấp hơn được sử dụng để điều trị trầm cảm, có thể giúp những người bị IBS.Họ có thể giúp làm giảm sự khó chịu ở bụng hoặc đau ldo IBS , tùy thuộc vào loại được chọn, có thể giúp giảm các bệnh tiêu chảy hoặc táo bón.

Woman taking medicine.


thuốc khác đôi khi được quy định để điều trị IBS. Alosetron hydrochloride (Lotronex) là cho phụ nữ với IBS nghiêm trọng mà chính là triệu chứng tiêu chảy. Bởi vì nó có thể gây ra tác dụng phụ nghiêm trọng, Lotronex chỉ được sử dụng nếu các loại thuốc khác không làm việc.

Có IBS gây ra Stress?

Cảm xúc Stress không gây ra IBS. Nhưng những người có IBS có thể có phản ứng ruột của mình nhiều hơn do stress. Vì vậy, nếu đã có IBS, Stress có thể làm triệu chứng nặng hơn. Giảm Stress


Học để làm giảm Stress có thể giúp giảm IBS. Với áp lực ít hơn, có thể có ít chuột rút và đau đớn.  
Woman walking dog.


Thiền, tập thể dục, thôi miên, và tư vấn có thể giúp đỡ giảm triệu chứng. Người bệnh có thể cần phải cố gắng hoạt động khác nhau để tìm xem tốt nhất cho cơ thể làm việc .


--------------------




Hội chứng ruột kích thích


Hội chứng ruột kích thích

Hội chứng ruột kích thích là một bệnh tiêu hóa mãn tính vẫn chưa tìm được nguyên nhân. Những triệu chứng thường gặp bao gồm: đau hay quặn bụng, trướng bụng và đầy hơi, ngoài ra còn kèm theo thay đổi thói quen đi cầu. Hội chứng ruột kích thích trước đây đã từng được gọi là chứng co thắt ruột, bệnh ruột chức năng và viêm niêm mạc kết tràng. Tuy nhiên, hội chứng ruột kích thích không phải là một viêm ruột thật sự.

Hội chứng ruột kích thích không gây lây nhiễm, di truyền hoặc ung thư hóa. Tuy nhiên nó thường xuyên làm ảnh hưởng đến những sinh hoạt thường ngày của bệnh nhân. 90% những người được phỏng vấn trong một cuốc điều tra trong nhóm những người đã kết hôn hoặc đang sống thử tiền hôn nhân cho biết hội chứng này gây khó khăn cho họ trong những mối quan hệ riêng tư và 45% cho biết nó gây khó khăn cho đời sống tình dục của họ.
NGUYÊN NHÂN
Hiện nay người ta vẫn chưa tìm ra được nguyên nhân của hội chứng ruột kích thích. Nó được cho rằng đó là kết quả của sự tác động qua lại của nhu động ruột bất thường, sự quan tâm nhiều hơn đến những chức năng bình thường của cơ thể và sự thay đổi liên kết thần kinh giữa não và ống tiêu hóa. Những nhu động bất thường của ruột (quá nhanh hay quá chậm) xảy ra ở một số người bị hội chứng ruột kích thích.
Hội chứng ruột kích thích cũng xuất hiện sau một giai đoạn viêm dạ dày – ruột.
Người ta còn cho rằng hội chứng ruột kích thích gây ra bởi sự dị ứng với thức ăn hoặc tính nhạy cảm đối với thức ăn, tuy nhiên điều này vẫn chưa được chứng minh.
Những triệu chứng của hội chứng ruột kích thích có thể xấu đi khi bị stress hoặc có kinh, nhưng những yếu tố trên không có vẻ là nguyên nhân dẫn đến hội chứng này.
TRIỆU CHỨNG
Hội chứng ruột kích thích tác động đến mỗi người theo những cách khác nhau. Tiêu chuẩn xác định của hội chứng ruột kích thích là khó chịu hoặc đau ở bụng. Những triệu chứng sau cũng thường hay gặp:
  • Đau và quặn bụng và giảm đi sau mỗi nhu động ruột.
  • Thay đổi chu kỳ tiêu chảy và táo bón.
  • Thay đổi số lần đi cầu
  • Đầy hơi
  • Chảy dịch nhầy ra khỏi trực tràng
  • Trướng bụng
  • Căng chướng bụng
Những dấu hiệu sau không phải là triệu chứng của hội chứng ruột kích thích:
KHI NÀO CẦN ĐẾN GẶP BÁC SĨ
Hội chứng ruột kích thích ảnh hưởng đến từng người theo những cách khác nhau. Nếu bạn gặp bất kỳ triệu chứng nào kể trên, hãy liên hệ với bác sĩ để sắp xếp một cuộc hẹn khám bệnh.
Nếu người bệnh có những dấu hiệu và triệu chứng của hội chứng ruột kích thích hoặc bệnh nhân bị hội chứng ruột kích thích kèm theo những dấu hiệu bất thường, nên hỏi ý kiến bác sĩ. Hãy đến phòng cấp cứu bệnh viên nếu như triệu chứng trở nên nặng nề hoặc xuất hiện một cách đột ngột.
Những triệu chứng trái ngược với hội chứng ruột kích thích bao gồm: có máu trong phân hoặc trong nước tiểunôn ói, phân đen hoặc giống như hắc ín, đau hoặc tiêu chảy nặng đủ để đánh thức người bệnh dậy giữa chừng và sụt cân. Nếu gặp những triệu chứng này, hãy đi khám bệnh ngay lập tức.
KHÁM VÀ XÉT NGHIỆM
Hội chứng ruột kích thích có thể rất khó chẩn đoán. Việc chẩn đoán hội chứng này được gọi là chẩn đoán loại trừ, có nghĩa là trước tiên bác sĩ sẽ nghi ngờ bạn bị một số bệnh khác, và có thể sẽ cho bạn làm một số xét nghiệm hay thực hiện một số  thủ thuật để loại trừ những bệnh kể trên. Một số xét nghiệm có thể bao gồm các xét nghiệm hóa sinh, chẩn đoán hình ảnh (như CT scan, chụp x quang ruột non) hoặc nội soi ống tiêu hóa dưới. Nội soi là một thủ thuật dùng một ống dẻo với một camera nhỏ ở một đầu và đưa đầu này vào trong ống tiêu hóa của bệnh nhân sau khi đã cho thuốc tê.
  • Cần phải kết hợp giữa bệnh sử, khám lâm sàng và những xét nghiệm lựa chọn để có thể chẩn đoán được hội chứng ruột kích thích.
  • Không có một xét nghiệm máu hay X quang đơn lẻ nào có thể xác định được chẩn đoán hội chứng này.
ĐIỀU TRỊ
Tại nhà
Nhiều người bị hội chứng này đã tự thay đổi chế độ ăn trước khi gặp bác sĩ. Tránh những thức ăn hằng ngày tạm thời có thể giúp phân biệt được hội chứng ruột kích thích với những triệu chứng bất dung nạp lactose vốn có những biểu hiện tương tự. Những bệnh nhân tránh ăn những thức ăn thường ngày nên tập luyện và xem xét vấn đề uống thêm viên calcin hỗ trợ.
Một số loại thức ăn, chẳng hạn như các loại rau thuộc họ cải (súp lơ, cải xanh, bắp cải) và những loại đậu có thể làm cho triệu chứng chướng bụng và đầy hơn nặng nề hơn.
Điều trị
Hầu hết những người bị hội chứng ruột kích thích chỉ đôi khi mới gặp triệu chứng. Một số người có thể có triệu chứng kéo dài và cần phải được kê toa thuốc.
  • Cách điều trị phổ biến nhất của hội chứng ruột kích thích là thêm chất xơ vào bữa ăn. Theo mặt lý thuyết thì việc này sẽ làm dãn phần trong ống tiêu hóa nên giúp giảm khả năng ống tiêu hóa bị co thắt khi thức ăn đi qua. Chất xơ cũng làm cải thiện tần số nhu động ruột giúp làm giảm táo bón. Nên tăng lượng chất xơ một cách từ từ vì có thể ban đầu nó sẽ làm triệu chứng chướng bụng và đầy hơi tăng lên.
  • Stress có thể làm hội chứng ruột kích thích nặng hơn. Bác sĩ sẽ cho những lời khuyên để giảm stress. Thường xuyên ăn những bữa ăn cân bằng dinh dưỡng và tập luyện thể dục có thể làm giảm stress và những vấn đề liên quan đến hội chứng ruột kích thích.
  • Hút thuốc có thể làm hội chứng ruột kích thích nặng hơn.
  • Do nhiều bệnh nhân bị hội chứng ruột kích thích được báo cáo rằng có sự bất dung nạp thức ăn, danh sách thức ăn hằng ngày có thể giúp xác định loại thức ăn nào làm hội chứng này nặng hơn.
Thuốc
  • Thuốc chống co thắt, chẳng hạn như dicyclomine (Bemote, Bentyl, Di-Spaz) và hyoscyamine (Levsin, Levbid, NuLev), đôi khi được dùng để điều trị triệu chứng ruột kích thích. Thuốc giúp làm chậm hoạt động của ống tiêu hóa lại và giảm nguy cơ co thắt. Tuy nhiên, thuốc có một số tác dụng phụ nhưng không xuất hiện ở tất cả mọi người. Những biện pháp điều trị khác cũng có thể hiệu quả, tùy thuộc vào tình trạng và triệu chứng của bệnh nhân.
  • Thuốc chống tiêu chảy, như loperamide (Imodium), dược chất có chứa kaolin/pectin (Kaopectate), và diphenoxylate/atropine (Lomotil), đôi khi được dùng khi tiêu chảy là triệu chứng chính của hội chứng ruột kích thích. Không được dùng lâu dài nếu không hỏi ý kiến bác sĩ trước.
  • Thuốc chống trầm cảm có thể rất hiệu quả ở liều thấp hơn liều thường được dùng để điều trị trầm cảm. Imipramine (Tofranil), amitriptyline (Elavil), nortriptyline (Pamelor) và desipramine (Norpramin) là một số thuốc thường được dùng để làm giảm bớt hội chứng ruột kích thích. Một số loại thuốc trầm cảm khác được kê toa nhiều hơn khi trầm cảm và hội chứng ruột kích thích xuất hiện đồng thời.
  • Sau đây là những loại thuốc mới hơn thường được dùng cho những bệnh nhân không cải thiện triệu chứng đối với những cách điều trị trên:
    • Tegaserod (Zelnorm) được dùng để điều trị ngắn hạn cho những phụ nữ bị hội chứng ruột kích thích nếu nhưtáo bón là triệu chứng chính. Tegaserod kích thích nhu động ruột ở ống tiêu hóa làm giảm nguy cơ bị táo bón. Thuốc được dùng 2 lần mỗi ngày, 30 phút trước bữa ăn sáng và tối trong vòng 4 – 6 tuần. Đối với những người có đáp ứng tốt với thuốc thì sẽ được xem xét điều trị thêm 4-6 tuần nữa. Cần phải liên lạc với bác sĩ ngay nếu như triệu chứng đau bụng và tiêu chảy mới xuất hiện hoặc đột ngột xấu đi. Tính an toàn và hiệu quả trên nam giới của tegaserod vẫn chưa được nghiên cứu một cách thích đáng, do đó Ủy  ban thuốc và thực phẩm Hoa Kỳ (FDA – Food and Drug Administration) không thông qua việc dùng loại thuốc này để điều trị hội chứng ruột kích thích trên nam giới.
    • Alosetron (Lotronex) được dùng điều trị ngắn hạn cho những phụ nữ bị hội chứng ruột kích thích với triệu chứng nổi bật là tiêu chảy nặng, mạn tính và không đáp ứng điều trị với cách điều trị thông thường. Có ít hơn 5% trong số những người bị hội chứng ruột kích thích bị ở thể nặng, và chỉ một phần trong số họ có triệu chứng tiêu chảy chiếm ưu thế. Alosetron bị loại ra khỏi thị trường Hoa Kỳ nhưng sau đó được giới thiệu lại với những hạn chế mới được thông qua bởi FDA vào ngày 7/6/2002. Thuốc bị giới hạn sử dụng do những tác dụng phụ trên hệ tiêu hóa nghiêm trọng và không dự đoán trước được (bao gồm cả một số trường hợp tử vong) được báo cáo sau khi nó được thông qua lần đầu tiên vào tháng 2/2000. Cũng như với tegaserod, tính an toàn và hiệu quả của alosetron vẫn chưa được nghiên cứu một cách thích đáng trên nam gới, do đó, FDA không thông qua việc dùng loại thuốc này để điều trị hội chứng ruột kích thích trên nam giới.
NHỮNG BƯỚC TIẾP THEO
Phòng ngừa
  • Duy trì thể chất phù hợp giúp cải thiện chức năng ruột và làm giảm stress.
  • Ngưng hút thuốc
  • Tránh uống cafe, những thức ăn sinh hơi, những thức ăn nhiều gia vị.
  • Giảm hoặc tránh dùng những thức uống có cồn.
Tiên lượng
Do hội chứng ruột kích thích là một bệnh mạn tính, triệu chứng thường sẽ lập đi lập lại theo thời gian và có thể bị ảnh hưởng bới các yếu tố như stress, chế độ ăn và những yếu tố môi trường. Không có cách điều trị nào đã được biết đến có thể trị được hội chứng ruột kích thích. Có nhiều yếu tố có thể đóng vai trò trong việc làm hội chứng ruột kích thích nặng hơn, do đó sẽ rất khó tiên đoán xem yếu tố nào làm hội chứng này nặng hơn trên một người cụ thể. Thiết lập mối quan hệ tốt đối với bác sĩ có thể giúp làm giảm bớt mối lo lắng về bệnh và giúp nhận ra một cách nhanh chóng sự thay đổi hoặc sự xấu đi của các triệu chứng.
Theo emedicinehealth – Y học NET dịch

No comments

Có Thể Bạn Chưa Xem

Tin Nóng

Powered by Blogger.